فرد منتظر تنها یک نظاره‌گر نیست

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی احرارگیل،سبک زندگی در حوزه‌های مختلف تعاریف متفاوتی دارد؛ از نگاه روانشناسان به نقش ذهنی آن تا دیدگاه جامعه‌شناسان درباره گروه‌های مشترک، اما به طور کلی سبک زندگی را می‌توان شیوه‌ای مشخص و قابل مشاهده از زیستن دانست. سبک زندگی در انتخاب وسایل، کالاها، عادت‌های رفتاری، برندها، دکوراسیون و آداب و رسوم نمود پیدا می‌کند که در فرد منتظر جلوه‌های ویژه‌ای دارد.
درخصوص تفاوت‌های فرد منتظر و غیرمنتظر باید گفت، آداب و رسوم یک فرد منتظر با یک فرد غیرمنتظر متفاوت است. این تفاوت را در دکوراسیون خانه، انتخاب وسایل و نماد‌های فرهنگی، مراسمات فرهنگی، اجتماعی، مذهبی و ملی می‌توان مشاهده کرد. حتی روتین روزانه، نحوه خرید لباس، آراستگی فردی، جایگاه خانواده، نحوه گذراندن اوقات فراغت و نوع محصولات فرهنگی که مصرف می‌کنیم، بین این دو گروه تفاوت دارد. در واقع، سبک زندگی و رفتار‌های قابل مشاهده ما، بازتابی از معناشناسی‌های درونی ماست. مسئله زندگی فرد منتظر با فرد غیرمنتظر متفاوت است؛ این تفاوت‌ها به ویژه در دنیای پست مدرن امروز بیشتر نمایان می‌شود.
مسئله اصلی یک فرد منتظر، چیزی متفاوت از تغییر خودرو یا دکوراسیون خانه است. البته دغدغه‌ها اصلی و فرعی دارد. ممکن است کسی به تغییر خودرو فکر کند، اما دغدغه اصلی او تربیت فرزند یا خودش باشد. اگر تمام این دغدغه‌ها در راستای انتظار و در جهت رضای خدا باشد، سبک زندگی او را می‌توان یک سبک زندگی منتظرانه دانست.
جنس مسئله‌ای که فرد منتظر با آن درگیر است، سبک زندگی او را مشخص می‌کند. دغدغه‌های او نمی‌تواند صرفاً بر تغییرات اجتماعی برساخته برد و باخت تیم‌ها یا رقابت‌های اداری متمرکز باشد، بلکه هرآنچه ارزش‌های اصیل انسانی را در مسیر کمال تحقق ببخشد، به حوزه انتظار تعلق دارد. این همان سؤال بنیادینی است که از کجا آمده‌ام؟ آمدنم بهر چه بود؟ به کجا می‌روم آخر؟…
ما در زندگی چهار عنصر مهم ذائقه، عواطف، آگاهی و خرد داریم. شهید مطهری (رحمت‌الله‌علیه) گفته است، برای آنکه تربیت اتفاق بیفتد، روح باید مترقی و آماده باشد. حال چگونه می‌توان این فضا را ترویج کرد؟ یکی از عوامل مؤثر باور‌هایی است که در خودمان شکل می‌دهیم. این باور‌ها بر جامعه، به ویژه بر شبکه اصلی ارتباطی ما یعنی خانواده اثرگذار هستند.
فرد منتظر حتی نگاهش به خانواده نیز متفاوت است. او نوع نگاهش به همسر، فرزند و خانواده، در راستای رضای الهی و مسئولیت‌پذیری برای رسیدن به هدفی متعالی، یعنی ظهور حضرت حجت (عج) است. معنای زندگی‌اش نیز در همین مسیر تعریف و محقق می‌شود.
فرد منتظر با حکمت، دلسوزی و مسئولیت‌پذیری با سختی‌های دنیا روبه‌رو می‌شود، مخصوصاً در حوزه خانواده. این همان تفاوت اساسی سبک زندگی منتظرانه با سبک زندگی غیرمنتظرانه است.
فرد منتظر ذائقه‌ای متفاوت دارد، چراکه ذائقه او ذائقه کمال است. او خلأ عاطفی‌اش را از نبود فردی که قرار است در عالم تغییراتی در راستای کمال خلقت ایجاد کند، حس می‌کند. این خلأ او را به سوی نقطه‌ای سوق می‌دهد که با هدف غایی انتظار هماهنگ باشد.
همانطور که ذائقه او در مسیر خاصی قرار می‌گیرد، خلأ عاطفی، آگاهی و درک او نیز به سوی مسیری هدایت می‌شود که با انتظار حقیقی مرتبط است. بنابراین فرد منتظر به احکام و اخلاق حضرت حجت (عج)، به مسائل معنوی برجسته و به آنچه موجب تعالی روح و فکر او می‌شود، توجه بیشتری دارد.
زمانی که فرد به مقام خرد می‌رسد، نوعی بازداری در برابر روزمرگی و عادت‌های بی‌پایه و اساس در او شکل می‌گیرد. اینجا همان نقطه‌ای است که مصرف‌گرایی و شاکله‌های پست مدرنیسم قدرت خود را از دست می‌دهند.
به تعبیر بزرگان یک ساعت تفکر بالاتر از ۷۰ سال عبادت است. این نشان می‌دهد فرد منتظر اهل تفکر و اندیشه است. در دنیای کنونی، تلاش بر این است که انسان کمتر فکر کند، چراکه اگر فکر کند، بسیاری از مشکلات برچیده خواهند شد. البته منظور از تفکر، همان تعقلی است که قرآن به آن سفارش کرده است. دکارت می‌گفت: «من فکر می‌کنم، پس هستم.»، اما سیو از دانشمندان علوم سیاسی می‌گوید: «من حس می‌کنم، پس فکر می‌کنم.» این یعنی در فرآیند ترویج فرهنگ انتظار ما باید محیط‌هایی را طراحی کنیم که در آن ذائقه‌ها، عاطفه‌ها و آگاهی‌ها تقویت شوند و در نهایت فرد به مقام خرد و تعقل برسد.
باید نحوه مواجهه‌مان را با مشکلات و مسائل براساس محیط و احساس حاکم بر آن تنظیم کنیم. مهم است ابتدا ذائقه افراد خانواده، خلأ‌های عاطفی و نوع نگرش آنها را بررسی کنیم.
فرد منتظر کسی است که در طراحی محیط اطراف خود نقش فعالی دارد. این نقش شامل برنامه‌ریزی برای توسعه، تحول و رشد در مسیر کمال و انتظار است. در اینجا، تمامی عناصر فرهنگی و تربیتی از جمله موسیقی، تاریخ شفاهی، فیلم و شعر، بازی و سرگرمی، باید هدفمند و در راستای مفهوم انتظار طراحی شود. فرد منتظر عاملیت دارد؛ او محیط خود را به‌گونه‌ای می‌سازد که انتظار در آن نهادینه شود. یکی از مهم‌ترین مفاهیمی که فرد منتظر برای خود کدگذاری می‌کند، امید است؛ امید در حوزه‌های خانواده، جامعه علاوه بر امید، مواجهه با حق و باطل نیز نقش مهمی در سبک زندگی منتظرانه دارد. این مواجهه تا جزئی‌ترین سطح رفتار‌ها و انتخاب‌های ما تأثیر می‌گذارد.
فرهنگ انتظار، یعنی اقدام و عمل. فرد منتظر تنها یک نظاره‌گر نیست، بلکه حرکت می‌کند، تصمیم می‌گیرد و در مسیر تکامل گام برمی‌دارد. او با انتخاب‌های خود با تصمیم‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی‌اش، نقشی در تحقق آرمان فرهنگ انتظار ایفا می‌کند. در حقیقت، فرد منتظر خود را در مسیر کمالی قرار می‌دهد که با ظهور حضرت حجت (عج) به اوج خواهد رسید./ علی اکبرمنتظر